آشنایی با مفهوم فین تک و بانکداری باز

آشنایی با مفهوم فین تک و بانکداری باز

آیا فین تک قاتل بانک‌‌داری سنتی خواهد بود یا به بازسازی آن کمک می‌‌کند استارتاپ‌ها و فعالان عرصه فین تک در حال پیشروی در صنایع مختلف و نفوذ بیشتر در زندگی مردم هستند. این عرصه تحولات بسیاری را در زمینه خدمات و سیستم‌های مالی ایجاد کرده است.
اما سوال اینجاست که آیا این فناوری‌ها می‌توانند بانکداری سنتی را به طور کل از میان برداشته و آیا اصلا قدرت چنین کاری را دارند؟
آیا فین تک قاتل بانک‌‌داری سنتی خواهد بود یا به بازسازی آن کمک می‌‌کند جستجو برای یک مورد بهتر، اتفاقی است که همیشه در سیلیکون ولی (Silicon Valley) جریان دارد. تحریک به نوآوری و پیشروی چیزی است که باعث حرکت رو به جلوی بخش فناوری است و کسانی که نتوانند سرعت رقابت خود را حفظ کنند از میان برداشته می‌‌شوند. فضای فناوری یک فضای بی‌‌رحم است که ثروتمندان در آن کمیاب و بازندگان در آن فراوان‌‌اند.
یکی از داغ‌‌ترین و تازه‌‌ترین روندها در این فضا، فینتک (فناوری مالی) است. ما شاهد افزایش چشمگیر مباحثات پروژه‌‌های جدید با ایده‌‌ها و کسب‌‌وکارهای نوآور و تحول‌‌آفرینی بوده‌‌ایم که در حال ایجاد تحول در بخش مالی و بانکداری هستند. سرمایه‌‌گذاری در این بخش در منطقه‌‌ی آسیا و اقیانوسیه از 800 هزار دلار در سال 2014 به 3.5 میلیارد دلار در سال 2015 رسید. وقتی این ارقام را در سطح جهانی در نظر می‌‌گیریم، به ارقام گیج‌‌کننده‌‌ و بالایی می‌‌رسیم. در گوشه و کنار بازار شنیده می‌‌شود که فین تک می‌‌تواند ناقوس مرگ بانک‌‌های سنتی را به صدا درآورد و این کار را هم خواهد کرد. با این حال اگر در زمینه‌‌ی وسیع‌‌تری به این قضیه نگاه کنیم، می‌‌بینیم که این بانک‌‌های یکسان می‌‌توانند از طریق تملک راهبردی و شراکت این فین تک‌‌ها، این فناوری‌‌های تحول‌‌آفرین را متوقف کنند. فرصت‌های زیادی در عرصه فین تک وجود دارد و این چیزی است که موسسان فناوری و دیجیتال و مصرف‌‌کننده را به هیجان می‌‌آورد. اما باید درباره‌‌ی این فضا منطقی فکر کنیم و بپذیریم که بانک‌‌ها از بین نخواهند رفت. ما همین الان هم می‌‌بینیم که تحول‌‌آفرینان فین تک در حال کار با بانک‌‌ها هستند و قصد ناپدید کردن آنان یا جایگزینی‌شان را ندارند. احساسات عمومی فرصت نوآوری را می‌‌آفریند اکنون بحث فین تک خیلی داغ است.
احساسات عمومی آنقدر در این باره زیاد شده‌‌اند که حتی بانک‌‌ها هم آن را جدی گرفته‌‌اند. از زمان بحران مالی جهانی، ما (عموم مردم) علاقه زیادی نسبت به بانک‌‌ها نشان نداده‌ایم. این موضوع را در کنار این حقیقت شناخته‌‌شده قرار دهید که از نظر فناوری، در 20 سال گذشته در بانکداری سنتی چیز زیادی تغییر نکرده‌‌ است. بسیاری از بانک‌‌های بزرگ در ارائه فناوری به مشتریان خود موفق نبوده‌‌اند؛ یا در انتشار پلتفرم‌‌های جدید کند عمل کرده‌‌اند یا چیزهایی را ارائه کرده‌‌اند که چندان جالب نبوده‌‌اند و کاربران نتوانسته‌‌اند از آنان استفاده کنند.
نوآوران و تحول‌‌آفرینان یک پلتفرم خیلی عالی برای ورود به این نبرد و برداشتن یک تکه از این کیک بزرگ در اختیار دارند. بانک‌‌ها شکننده هستند و خودشان هم این را می‌‌دانند. ترکیب احساسات و نبود پیشرفت در فناوری، به فین تک‌‌ها کمک‌‌ کرده است تا رویکرد خود به بانک‌‌های ما را تعیین کنند. هم‌‌اکنون درمورد تحول در فروش انبوه جای نگرانی نیست، اما آنچه جای نگرانی دارد تاثیراتی است که نوآوران و تحول‌‌آفرینان می‌‌توانند با برداشتن عناصری از کسب‌‌وکارشان بر بانک‌‌ها داشته باشند. در اینجاست که نوآوری و تحول‌‌آفرینی آغاز می‌شود و باید اعتراف کرد که خیلی هیجان‌‌انگیز است. شاید ما داریم خیلی بزرگش می‌‌کنیم در کل، بخش بانکداری آنچنان ریشه دوانده و مراقبت‌‌شده است که به چالش کشیدن آن از بیرون یک جنگ غیرقابل بردن است. به درستی می‌‌دانیم که هرگز نگوییم هرگز، اما منطقی است که فرض کنیم احتمال بروز تهدید جدی توسط یک استارت‌‌آپ برای بزرگ‌‌ترین بانک‌‌های ما بسیار کم است.

پیشینه فین‌تک در دنیا
به دنبال تحولاتی که با گسترش استفاده از اینترنت به وجود آمد، از یک سو بانک‌ها و موسسات مالی سنتی دریافتند چاره‌ای جز پذیرش روند گذار ندارند، از سویی دیگر بحران مالی سال ۲۰۰۸ نیز باعث نمایان شدن ناکارآمدی نظام بانکداری و سرمایه‌گذاری شد. به این ترتیب فرصت مناسبی برای استارت‌آپ‌ها و فعالان حوزه فناوری فراهم شد تا وارد حوزه مالی شوند. همچنین نسل جدیدی از مشتریان شکل گرفته بود که نیازهای جدیدی با خود به همراه داشتند؛ مشتریانی که وقت یا حوصله مراجعه حضوری به بانک‌ها را نداشتند و خواهان دسترسی سریع‌تر به خدمات متنوع بانکی بودند. علاوه بر این نسل جدید، مشتریان سنتی نیز به دلیل کند بودن، جذاب نبودن تجارب کاربری، خدمات پس از فروش نامناسب، هزینه بالا و از همه مهم‌تر شفاف نبودن عملکرد بانک‌ها، اعتمادشان را به بانک‌ها از دست داده بودند.
در این میان استارت‌آپ‌های فین‌تک با بررسی دقیق تمامی کسب و کارهای بانک‌ها و نیازهای مشتریان، درصدد یافتن راه‌حلی مناسب برای مشکلات مشتریان و بانک‌ها برآمدند و دریافتند بیشترین حوزهای درگیری مشتریان با بانک‌ها کدام هستند. به همین دلیل فعالیت استارت‌آپ‌های فین‌تک را در چند حوزه مشخص‌تر می‌توان مشاهده کرد؛ حوزه‌هایی که نمونه‌های موفقی در سطح جهانی نیز داشته است:

مدیریت مالی و حسابدار شخصی
در این حوزه استارت‌آپ‌های متعددی در سطح دنیا وجود دارند که از برترین‌های آنها می‌توان به Simple ، LearnVest و Personal Cpital اشاره کرد که برنامه‌ریزی مالی، پس‌انداز و بودجه‌بندی خودکار مهم‌ترین خدمات آنها را تشکیل می‌دهند.

خدمات پرداخت
صنعت پرداخت نیز از دیگر حوزه‌هایی است که استارت‌آپ‌های فین‌تک وارد آن شده‌ و توانسته‌اند سهم قابل توجهی از بازار پرداخت را به دست گیرند. از مهم‌ترین‌های آنها می‌توان به Mint Bills، Venmo، Crowdtilt و Leetchi و نیز iPAYst اشاره کرد که به ترتیب خدمات مدیریت پرداخت قبوض، پرداخت بر بستر شبکه‌های اجتماعی، تامین مالی از طریق سرمایه‌گذاری استخری دوستان اجتماعی و انجام تراکنش پرداخت با QR-Code را ارائه می‌دهند.

تسهیلات و اعتبارات آنلاین
در بخش وام‌دهی و اعطای تسهیلات آنلاین، استارت‌آپ‌های فین‌تک با بهره‌گیری از بحران مالی ۲۰۰۸ و کمبود سرمایه بانک‌ها و با ایجاد بازارهای قرض‌دهی مجازی همتا به همتا (peer-to-peer) -که اولین ‌بار توسط سرویس‌های ارائه موسیقی و به اشتراک گذارنده‌های فایل مورد استفاده قرار گرفته بود- متقاضیان وام و اعطاکنندگان آن را به طور مستقیم به یکدیگر متصل کردند. از معروف‌ترین‌های آنها LendInvest، Lenddo ، Funding Circle و LendingClub را می‌توان نام برد که محبوبیت زیادی هم به دست آورده‌، صدها میلیون دلار به عنوان وام ارائه داده و مقادیر زیادی سرمایه با استفاده از این روش جذب کرده‌اند.

ارائه خدمات سرمایه‌گذاری آنلاین
با افزایش تمایل نسل جدید مشتریان به درگیری بیشتر در فرآیند سرمایه‌گذاری و اطلاع از روند آن، استارت‌آپ‌های متعددی درصدد برآوردن این خواسته برآمده‌اند، از جمله WealthFront، Betterment، Future Advisor و MoneyFarm که به ترتیب خدمات سرمایه‌گذاری با تخصص در صندوق‌های قابل معامله در بورس، مشاروه سرمایه‌گذاری آنلاین و مشاوره مالی ارائه می‌کنند.

کرادفاندینگ یا جذب سرمایه مردمی
سرمایه‌گذاری مفهوم مهمی در امور مالی و اعتباری است که با توجه به حضور تکنولوژی شاهد تغییرات گسترده در نحوه اجرای آن هستیم، از جمله افزایش میزان سرمایه‌گذاری‌های
مردمی (Crowd Funding) یکی از معروف‌ترین سرویس‌های فعال این حوزه، Kickstarter در آمریکاست که امکان سرمایه‌گذاری آنلاین مردم عادی در پروژه‌‌های مختلف را فراهم می‌کند. این سرمایه‌‌گذاری می‌تواند از طریق قرض دادن وجه یا خرید تجهیزات مورد نیاز یک پروژه یا شرکت انجام شود. بیشتر پلتفرم‌های آنلاین جذب سرمایه مردمی در ابتدا به دلیل غیرقانونی بودن، از کانال‌های غیررسمی ایجاد شدند.

فین‌تک در ایران
همان‌طور که پیشتر اشاره شد، برنامه ششم توسعه یکی از اولویت‌های خود را بر موضوع تامین مالی و توسعه ابزارهای مالی قرار داده است. همین موضوع، فعالان حوزه مالی و بانکی را بر آن داشته تا در راستای تحقق نوآوری و توسعه خدمات خود به حمایت از استارت‌آپ‌های فین‌تک روی آورند.
تاکنون دو رویداد مهم در راستای معرفی و توسعه این استارت‌آپ‌ها تحقق یافته است که طی آنها ایده‌های متعددی از قبیل مدیریت مالی، پرداخت با کد QR یا NFC، نقل و انتقال وجه از طریق شبکه اجتماعی، مدیریت چک‌ها و بدهی‌ها و غیره مطرح شدند اما موضوعاتی چون کرادفاندینگ و مدیریت مالی بودند که توانستند بیش از سایرین مورد توجه قرار گیرند. البته علاوه بر ایده، بدون شک فاکتورهای دیگری نیز در این موفقیت سهیم بوده‌اند.

Techrun Pichfest و استقبال از ایده سرمایه‌گذاری مردمی
طی هفته اول آبان‌ماه در یکی از بخش‌های رویداد ITEمسابقه استارت‌آپ‌های حوزه فین‌تک برگزار شد که طی آن ۱۶ تیم برای کسب جوایز به رقابت با یکدیگر پرداختند. پس از داوری شش تن از متخصصان حوزه فناوری اطلاعات، تیم‌های میراث و دونیت به طور مشترک رتبه اول را به دست آوردند. تیم حامی جو نیز هدیه دلخوش را به دست آورد. ایده میراث، ارائه پلتفرم‌هایی برای مدیریت بزرگ‌داده‌ها بود که با هزینه بسیار کمتر، کارایی بالاتری دارند. بدین معنا که سرعت این دیتا‌بیس ۱۰ برابر دیتا‌بیس‌های موجود است و در عین حال با نصف هزینه‌های فعلی فعالیت می‌کند. دمو این محصول در حال حاضر در یکی از بانک‌ها و هواپیمایی‌های بزرگ کشور نصب شده‌ است.
تیم دونیت برنده دیگر این مسابقه، که سابقه همکاری شش‌ماهه‌ای با آواتک نیز داشته، با ایده کراد فاندینگ و تمرکز بر پروژه‌های عام‌المنفعه و دارای تاثیرات اجتماعی، آمده بود. ایده حامی جو نیز مبتنی بر کراد فاندینگ و جمع‌آوری پول برای ایده‌های مختلف بود. این تیم نیز با مرکز شتاب‌دهنده MAPS طرح خود را آغاز کرده بود.

برتری مدیریت مالی و کرادفاندینگ در هکاتون توسن بوم
پس از سه روز ماراتن برنامه‌نویسی مبتنی بر API توسن و داوری بر اساس معیارهایی چون نوآورانه و خلاقانه بودن ایده، مدل کسب و کار، کیفیت رابط کاربری و مناسب بودن تجربه کاربری، میزان تحقق ایده و رسیدن به MVP از منظر پیاده‌سازی و در نهایت کار تیمی، اسامی تیم‌های اول تا سوم به همراه ایده برتر در مراسم اختتامیه این هکاتون اعلام شدند.
تیم اول در هکاتون توسن «چوب‌خط» بود که ایده آن، مدیریت پرداخت‌ها توسط حامی مالی و شخص ثالث بود. به این ترتیب که پس از ثبت فاکتور توسط فروشنده در سیستم، برای خریدار این امکان را فراهم می‌کند که به‌ جای پرداخت مستقیم، به فرد پرداخت‌کننده جزییات خرید را ارسال کند تا در صورت تایید آن فرد، عملیات پرداخت انجام و فرآیند خرید تکمیل شود. در این حالت فردی که در محل خرید حاضر است می‌تواند مامور یک شرکت باشد که به ماموریت رفته یا فرزندی که پدر و مادر آن قصد نظارت بر خریدش را دارند یا هر کس که توان پرداخت در محل را ندارد. از ویژگی‌های مثبت این اپ، هویت داشتن تراکنش‌هاست چرا که فاکتورها توسط سه نفر تایید می‌شوند: فروشنده، خریدار و پرداخت‌کننده.
تیم «هم‌پیمان» که مقام دوم را کسب کرد نیز یک اپ Crowdfunding یا جذب سرمایه مردمی طراحی و پیاده‌سازی کرده بود که هدف آن، تسهیل در فرآیند جذب کمک‌های مالی برای خیریه‌ها و نیز مطلع ساختن افراد از خیریه‌ها و پرداخت‌های مشارکتی خود در آنهاست. از ویژگی‌های قابل توجه در این اپ، امکان بازگرداندن مبالغ به حساب کاربران در صورت شکست یک پروژه خیریه است. سورپرایز ویژه هیات داوران، انتخاب دو تیم برای رتبه سوم بود. به این ترتیب تیم‌های «مدیریت شارژ ساختمان نیوو» و «موج» به طور مشترک تیم سوم شدند اما هر یک جایزه پنج میلیونی خود را دریافت کردند. تیم نیوو بر موضوع پرداخت‌های منظم و مدیریت‌شده شارژ ساختمان‌ها تمرکز کرده بود. ایده موج هم جمع‌آوری حساب‌های افراد در بانک‌های مختلف در یک اپ به منظور مدیریت آنها و گرفتن گزارش‌های مالی به صورت گرافیگی بود؛ گزارش‌هایی که به مشتریان امکان کنترل بیشتری بر روندهای دخل‌ و خرج‌شان را بدهد.
جایزه ایده برتر این هکاتون نیز به تیم دراپز تعلق گرفت؛ تیمی که ایده اصلی آن ارائه راه‌حل الگوریتمیک به افراد برای پس‌انداز کردن پول‌های خرد آنها بود. به این ترتیب که اپ دراپز با بررسی تراکنش‌های مالی یک کاربر به او می‌گوید چه زمانی می‌توانسته پس‌انداز کند. همچنین کاربر می‌تواند مبلغ و مدت‌زمانی را برای پس‌انداز خود انتخاب کند. اپ نیز میزان تحقق هدف را به او اطلاع می‌دهد تا بتواند از حساب خود برداشت کند و در موقع مقرر آن را بازگرداند.

در انتظار «این‌بانک»
۲۶ آذرماه شرکت خدمات انفورماتیک دومین رویداد «این‌بانک» را با رویکرد بانکداری باز (Open Banking) و با هدف گردآوری منابع خلاقیت و ایده‌پردازی در حوزه بانکداری الکترونیکی و پیوند ‌زدن آن با بدنه بانکداری الکترونیکی در کشور برگزار خواهد کرد.
شرکت‌کنندگان در این رویداد به تعداد بسیار زیادی از سرویس‌های پایه‌ بانکی که شرکت خدمات به صورت وب‌سرویس در اختیار آنها می‌گذارد، دسترسی خواهند داشت و بر اساس آنها می‌توانند طی فرصتی که در اختیار دارند به توسعه ایده خود بپردازند و محصول‌شان را در روز برگزاری رویداد که Demo day خواهد بود، در حضور هیات داوران ارائه دهند.

ضرورت تداوم نوآوری در حوزه فین‌تک
روند پرشتاب تحولات جهانی در حوزه فناوری، نظام بانکی کشورها را تحت تاثیر قرار داده، لزوم نوآوری در عرصه خدمات فناوری مالی را نیز بیش از پیش پررنگ‌ کرده است.
نظام بانکی ایران هم از این قاعده مستثنی نیست. حال که برنامه ششم توسعه نیز بر موضوع نوآوری و توسعه ابزارهای مالی تاکید دارد، بر تمام فعالان عرصه بانکی است تا با فراهم کردن شرایط لازم برای رشد و توسعه استارت‌آپ‌های بانکی، هر چه بیشتر به تحقق خواست‌های مشتریان خود در راستای خدمات متنوع، به‌روز، امن، شفاف و سریع با هزینه کمتر روی ‌آورند. تاکنون فقط مرکز فابا، شرکت توسن و مرکز خدمات انفورماتیک در زمینه حمایت از این استارت‌آپ‌ها پیشگام بوده‌اند. استارت‌آپ‌های فین‌تک نیز می‌توانند با ارائه محصولات و خدمات خلق‌شده توسط تکنولوژی‌های جدید یا با اجرای استراتژی‌هایی نظیر تمرکز بر بازارهای دست‌نخورده، ابعاد مختلف صنعت مالی همچون سرمایه‌گذاری، نقل و انتقال وجه و اعطای تسهیلات را متحول سازند.

بانکداری باز چیست؟
فناوری‌‌های نوین توانسته‌‌اند در بیشتر صنایع تحولات عظیمی ایجاد کنند. صنعت بانکداری نیز از این موضوع مستثنا نبوده و قابلیت‌‌های جدیدی در آن تعریف شده است
بانکداری باز (Open Banking) سیستمی است که کاربر را مجهز به شبکه موسسه مالی از طریق استفاده از رابط برنامه‌‌نویسی کاربردی (API) می‌‌کند. استاندارد بانکداری باز تعریف می‌‌کند که چگونه داده‌‌های مالی باید ایجاد، اشتراک‌‌گذاری و دسترسی داشته باشند. با تکیه بر شبکه به جای متمرکز کردن، بانکداری باز به مشتریان خدمات مالی کمک می‌‌کند تا اطلاعات مالی خود را با دیگر موسسات مالی به اشتراک بگذارند.
مزایا این روش عبارتند از: آسان‌‌تر انتقال وجوه و مقایسه پیشنهادات محصول برای ایجاد یک تجربه بانکی که به بهترین وجه نیازهای هر کاربر را از طریق روش مقرون به صرفه‌‌ای تامین می‌‌کند. بانکداری باز به عنوان “داده‌‌ بانکی باز” نیز شناخته می‌‌شود. توقف بانکداری باز بانکداری باز به معنای بهبود تجربه بانکی مشتریان در چندین مسیر است.
این روش بانک‌‌های بزرگ را ناچار به رقابت با بانک‌‌های کوچک‌‌تر و جدیدتر در زمنیه‌‌ قیمت‌‌ کمتر خدمات، ارائه فناوری بهتر و نیز ارائه خدمات بهتر به مشتریان می‌‌سازد. براساس مقررات بانکداری باز بانک‌‌ها باید به صورت آنلاین و در داخل شعبه خود، اطلاعات دقیق و بی‌‌طرفانه را منتشر کنند تا به مشتریان اجازه دهد کیفیت خدمات ارائه شده را ارزیابی کنند؛ این روش به معنای حرکت به سوی شفافیت از سوی بانک‌‌ها به منظور ارائه بهترین تجربه ممکن مشتری است.
بانک‌‌ها نیز باید به مشتریان در مورد بیش برداشت غیرمنتظره اطلاع دهند و به آنها زمان مناسبی داده شود تا مشکل را حل کنند و از اتهام بیش برداشت اجتناب کنند. بانکداری باز و رویه‌‌های مدرن بانکداری بانکداری باز منبع اصلی نوآوری در صنعت بانکی است. برای مثال، رابط‌‌های برنامه‌‌نویسی کاربردی بانکداری باز می‌‌توانند فرایند دشوار تغییر استفاده از سرویس‌‌های حساب‌‌ بانکی (تغییر حساب‌‌ها از بانکی به بانک دیگر) را تسهیل کنند.
رابط‌‌های برنامه‌‌نویسی کاربردی همچنین می‌‌توانند داده‌‌های تراکنش مصرف‌‌کننده را برای شناسایی بهترین محصولات و خدمات مالی برای آن‌ها شناسایی کنند. برای مثال یک حساب پس انداز جدید که نرخ بهره بالاتری را نسبت به حساب پس انداز جاری یا کارت اعتباری ارائه می‌‌دهد. از طریق استفاده از حساب‌‌های شبکه‌‌ای شده، بانکداری باز می‌‌تواند به وام دهندگان کمک کند تا یک تصویر دقیق‌‌ از وضعیت مالی و ریسک موجود مشتری به منظور ارائه شرایط وام مناسب‌‌تر دریافت نمایند. همچنین می‌‌تواند به مشتریان کمک کند قبل از صرف بدهی، تصویری دقیق‌‌تر از منابع مالی خود داشته باشند. یک برنامه بانکداری باز برای مشتریانی که می‌‌خواهند یک خانه را خریداری کنند، می‌‌توانند به صورت خودکار محاسبه کند که چه تعداد از مشتریان براساس اطلاعات موجود توانایی پرداخت پول را دارند. این برنامه‌‌ها همچنین می‌‌توانند یک تصویر قابل اطمینان‌‌تر از دستورالعمل‌‌های وام دهی ارائه دهند. برنامه دیگری ممکن است به مشتریان با دید کمبود کمک کند تا از طریق دستورات صحیح بهتر امور مالی خود را درک کنند.
بانکداری آزاد همچنین می‌‌تواند به کسب‌‌وکارهای کوچک کمک کند تا از طریق حسابداری آنلاین در هزینه‌‌های خود صرفه‌‌جویی کنند و شرکت‌‌های فعال در زمینه تشخیص کلاهبرداری را قادر به نظارت بیشتر بر حساب‌‌های مشتری و شناسایی مشکلات کند. بانکداری باز و تهدید میراث بانک‌‌ها بانکداری باز از طریق افزایش رقابت، بانک‌‌های قدیمی را تهدید می‌‌کند، بانک‌‌های مسن‌‌تر ناچار به سرمایه گذاری در زمینه فناوری‌‌های جدید هستند، که این موضوع موجب افزایش هزینه‌‌های آن‌ها خواهد شد. با این حال، بانک‌‌ها می‌‌توانند از فناوری‌‌های جدید برای ایجاد روابط با مشتری‌‌های جدید و حفظ روابط با مشتری گذشته خود استفاده کنند. پیش از آن‌‌که بانک‌‌ها بانکداری باز را رائه دهند، نزدیک‌‌ترین قابلیت‌‌ موجود سایت‌‌های جمعی بودند، که اطلاعات حساب کاربران را از همه مؤسسات مالی خود ترکیب می‌‌کردند تا آن‌ها بتوانند این اطلاعات را در یک مکان ببینند. چنین خدماتی نیازمند این بود که کاربران به صورت دستی نام کاربری و رمز عبور هر حساب را وارد کنند و سپس داد‌‌ه‌‌ها از روی صفحه نمایش آن حساب‌‌ها پاک کنند. این عمل دارای خطرات امنیتی است و در برخی موارد پاک کردن و حذف داده‌‌ها کاملا دقیق صورت نمی‌‌گیرد. در برخی مواقع شناسایی کاربران برای انجام تراکنش‌‌ها دشوار است. علاوه بر این، کاربران ممکن است کاربران متوجه شوند که داده‌‌های تمام حساب‌‌های مالی آن‌ها با سرویس‌‌های جمع‌‌آوری حساب سازگار و منطبق نیست، این امر مانع دریافت یک تصویر درست و کامل از منابع مالی کاربران خواهد شد. رابط‌‌های برنامه‌‌نویسی کابردی یک گزینه مطمئن و امن محسوب می‌‌شوند. چراکه آن‌ها بدون اشتراک‌‌گذاری داده‌‌ها اعتبارنامه‌‌های حساب‌‌ دسترسی برنامه به داده‌‌ها را ممکن می‌‌کنند. البته رابط‌‌های برنامه‌‌نویسی کاربردی بانکداری باز بدون خطرات امنیتی نیز نیستند، برای مثال ممکن است برنامه‌‌های بدافزار دیگری اطلاعات حساب مشتری را پاک کنند.

بانکداری باز روشی است که مشتریان بانک‌ها از طریق آن در فعالیت‌های بانکی مشارکت می‌کنند. اطلاعات شخصی حساب شما مانند میزان دارایی هزینه‌ها و بدهی، امری خصوصی است. این اطلاعات فقط برای شما و بانک مربوط به شما قابل دسترس است.
اخیرا مشتریان ۹ بانک بزرگ انگلستان ایمیل‌هایی را دریافت کرده‌اند. در این ایمیل‌ها آمده بود که اطلاعات حساب آن‌ها در امنیت کامل می‌تواند در دسترس شرکت‌ها قرار بگیرد. برای این کار نیاز به اجازه مشتریان بود. بانکداری باز می‌تواند تحول تازه‌ای در زندگی مردم ایجاد کند. آن‌ها می‌توانند راحت‌تر معاملات خود را انجام دهند.
در حالت عادی، اطلاعات حساب شما فقط نزد بانک نگهداری می‌شود. بانک‌ها بعضی از خدمات خود را تنها به مشتریان مخصوص خود ارائه می‌کنند. به گفته سازمان نظارت بر بازار انگستان، فقط ۳ درصد از مردم در هر سال حساب خود را به بانک دیگر انتقال می‌دهند و اکثر افراد به بانک خود وفادار هستند.
در بانکداری باز اطلاعات حساب نه مخصوص به مشتری است و نه متعلق به بانک است. شما به عنوان مشتری می‌توانید اطلاعات حساب خود را به صورت الکترونیکی در اختیار دیگران بگذارید و بهترین معامله را انجام دهید. حتی می‌توانید بازپرداخت‌های ارزان‌تری برای وام‌‌هایتان داشته باشید.
مجموعه قوانین جدید اتحادیه اروپا بانک‌ها و سازمان‌ها و تامین‌‌کنندگان مالی را ملزم کرده است که به مشتریان اجازه‌ دهند، اطلاعات حساب مالی خود را به راحتی و در امنیت کامل در اختیار سایر بانک‌‌‌ها و شرکت‌‌‌های مالی قرار دهند.

بانکداری باز چگونه کار می‌کند؟
به طور عملی مشتریان آن را به صورت یک داشبورد اطلاعاتی روی تلفن همراه خود می‌بینند. این برنامه به مشتریان نشان می‌دهد که چه مقدار پول در حساب‌‌های مختلف دارند. آن‌ها می‌توانند از طریق این برنامه نوع خدمات مالی را هم تغییر دهند. همچنین با توجه به ظرفیت‌های مالی موجود بهترین پیشنهاد را برای دریافت وام در اختیار شما قرار می‌دهد.
اگر طرف معامله‌ شما از نظر روحی در وضعیت خوبی نباشد هم به شما هشدار داده می‌شود. این سرویس‌ها به اطلاعات حساب شما دسترسی دارند، اما مواردی مانند جزئیات ورود به سیستم و رمز عبور شما را ندارند. مشتری هر وقت که بخواهد می‌تواند دسترسی به این اطلاعات را در وضعیت خاموش قرار دهد.

بانکداری باز چه مزایایی دارد؟
از طریق بانکداری باز به راحتی می‌‌توانیم خرید و فروش انجام دهیم و تامین‌کنندگان حساب جاری خود را تغییر دهیم. این کار را به راحتی از طریق یک کلیک می‌توانیم انجام دهیم. همچنین تقاضاهای وام مسکن راحت‌تر رسیدگی می‌شود؛ زیرا کارگزاران و وام‌دهندگان به تاریخ‌های برداشت از حساب به راحتی دسترسی دارند.
در سیستم قدیمی مجبور بودند که برای صورتحساب سه ماهه‌ آخر تقاضای نسخه‌های چاپی کنند. طرفدارن این روش می‌‌گویند که مزایای بانکداری باز فراتر از امور مالی مربوط به مردم است. Anne Boden از بخش همراه بانک Starling Bank می‌گوید مشتریان از این طریق می‌توانند ببینند برای نهار دقیقا چه چیزی سفارش دادند و حتی سطح کالری آن را بدانند. این برنامه‌ها شفافیت و قدرت انتخاب در اختیار مشتریان قرار می‌دهد. دو عاملی که باعث اعتبار بانک‌های بزرگ است.

معایب این روش چیست؟
Mick McAteer از مرکز تامین مالی انگلستان می‌‌گوید ممکن است مردم تحت تاثیر این خدمات جدید هیجان‌زده شوند و کنترل اطلاعات مالی خود را از دست دهند. ممکن است بسیاری از مراکز با پیشنهاد وام‌های بلند‌مدت از مردم را فریب دهند. Diane Coyle استاد دانشگاه منچستر گفت:
هنوز مشخص نیست که چه تعدادی از مردم واقعا مایل هستند که اطلاعات حساب خودشان را در اختیار اشخاص ثالث قرار دهند. سخت است که هنوز میزان رضایت افراد را از دسترسی اشخاص ثالث به اطلاعات حسابشان تعیین کنیم. هر چند عده زیادی با رضایت این کار را انجام می‌دهند.
در تحقیقات اخیری که توسط مشاوران Accenture صورت گرفته است، مشخص شد که ۸۵ درصد از افراد از ترس کلاهبرداری مایل به ارائه اطلاعات حساب خود نیستند. ۶۹ درصد هم مایل نبودند اطلاعات مالی خود را در اختیار موسساتی غیر از بانک‌ها قرار دهند.

آیا کلاهبرداری از بانکداری باز آسان است؟
در بانکداری باز ممکن است افراد فریبکار به اطلاعات مالی سایرین دسترسی پیدا کنند و مجموعه‌ای از اطلاعات شخصی افراد را جمع‌آوری کنند. اگر این سیستم، امنیت خوبی نداشته باشد امکان سواستفاده از آن زیاد است.
تولید‌کنندگان این سرویس می‌‌گویند که مقررات سختگیرانه‌ای در این مورد وجود دارد. اگر معامله غیر قانونی انجام شده باشد، بانک مشتری باید مبلغ مربوطه را به صاحب آن بازگرداند. اگر اشتباهی صورت گرفته باشد از شخص ثالث می‌خواهد که جبران خسارت کند.

در آینده نزدیک، عرضه سرویس و بستر انتشار برنامه کاربردی به جای تولید برنامه در دستور کار بانکها قرار خواد گرفت. بانکها و موسسات زیادی هم اکنون این سرویس را عرضه نموده اند که از جمله می توان به Agricole Crédit بزرگترین بانک فرانسه، مسترکارت یکی از بزرگترین ارائه دهندگان خدمات پرداخت در دنیا و پی پال اشاره کرد.
بانکداری باز از سه جزء تشکیل شده است:
۱- (واسط توسعه نرم افزارAPI
۲- (فروشگاه عرضه نرم افزارهای تولید شده App Store
۳- (نرم افزارهای تولید شده توسط اشخاص ثالثAPPs
بخش اول واسط های توسعه نرم افزار در قالب API (Interface Programing Application) است که سرویسهای بانکی را به صورت عمومی و در پلتفرمهای مختلف مانند موبایل و وب ارائه می دهد. این واسط به افرادی که در توسعه نرم افزار تخصص ویژه ای دارند امکان می دهد این تخصص را در تولید نرم افزارهای بانکی قرار داده و در گسترش فضای بانکداری الکترونیکی سهیم شوند. سرویسهایی مانند مانده و صورت حساب، پرداخت قبض و انتقال وجه میتواند از سرویسهای این واسط باشد. این سرویسها می توانند در برنامه های تحت وب (مانند یک فروشگاه اینترنتی) یا برنامه های تحت Desktop مثلا یک سیستم حسابداری یا امور مالی و یا برنامه های تحت موبایل مانند مدیریت مالی شخصی یا موبایل بانک به کار گرفته شوند.
به عنوان مثال یک سیستم مدیریت مالی و حسابداری را تصور کنید که ریز گردش حسابهای موسسه تحت مدیریت خود را به صورت لحظه ای درهر زمان از شبانه روز مستقیماً از بانک دریافت میکند و عملیات متناسب را انجام می دهد. و یا مکانیزمهای پرداخت را به صورت کاملاً الکترونیکی انجام میدهد و نیاز به دست به دست شدن چک برای گرفتن امضای هر یک از متولیان برطرف میشود. این سیستم علاوه بر سرعت و کارایی فوق العاده، به دلیل الکترونیکی نمودن فرآیندها، امنیت مالی را نیز افزایش میدهد.
برای مدیریت توسعه دهندگان و همچنین برنامه های تولید شده توسط آنها نیاز به یک سیستم مرکزی می- باشد. توسعه دهندگان با ثبت نام در این سیستم ارزیابی شده و مجوز استفاده از API را دریافت می کنند.
سپس برنامه های تولیدیِ خود را در این سیستم عرضه می کنند. پس از بررسی برنامه توسط کارشناسان و اطمینان از درستی و امن بودن آن برای استفاده عمومی در فروشگاه قرار داده می شود. مشتریان بانک با اعتمادی که به این سیستم مرکزی دارند با خاطری آسوده از این برنامه ها استفاده می کنند. این شیوه جدیدترین مدل توزیع نرم افزار در دنیا می باشد که شرکتهایی مثل Apple و Google برای سیستم های تحت موبایل خود از آن بهره گیری می کنند. با این حال استفاده از این مدل به برنامه های تحت موبایل محدود نمی شود. شرکت Ubuntu محصوالت Desktop خود را نیز با این مدل مجهز نموده است.